Tròn 50 năm đã trôi qua, nhưng Chiến dịch Hồ Chí Minh (26-30/4/1975) vẫn là một dấu mốc lịch sử không thể quên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc Việt Nam. Đây là đỉnh cao của cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, ghi dấu ấn một thời kỳ lịch sử huy hoàng, không chỉ trong lòng người dân Việt Nam mà còn trong mắt bạn bè quốc tế.
Khởi Đầu Từ Tầm Nhìn Chiến Lược
Chiến dịch Hồ Chí Minh không phải là một cuộc tấn công ngẫu hứng mà là kết quả của quá trình chuẩn bị lâu dài và tỉ mỉ, bao gồm cả sự chuẩn bị về chính trị, quân sự và tinh thần dân tộc. Sau những chiến thắng vang dội trong Chiến dịch Tây Nguyên (tháng 3/1975) và Chiến dịch Huế – Đà Nẵng (cuối tháng 3, đầu tháng 4/1975), cuộc chiến đã bước sang một giai đoạn mới, cục diện chiến tranh ngày càng nghiêng về phía cách mạng.
Với bối cảnh này, vào ngày 14/4/1975, Bộ Chính trị Trung ương Đảng đã quyết định mở Chiến dịch Hồ Chí Minh, nhằm giải phóng Sài Gòn – Gia Định, thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, và hoàn thành sứ mệnh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Cấu Tạo Bộ Chỉ Huy Và Lực Lượng Tham Gia
Bộ Chỉ huy Chiến dịch Hồ Chí Minh được thành lập với những tướng lĩnh và cán bộ xuất sắc, trong đó Đại tướng Văn Tiến Dũng làm Tư lệnh, đồng chí Phạm Hùng làm Chính ủy. Các tướng lĩnh như Lê Đức Thọ, Trần Văn Trà, Lê Trọng Tấn, Lê Quang Hòa đảm nhiệm các vai trò quan trọng khác. Dưới sự chỉ đạo chiến lược của Trung ương Đảng và Quân ủy Trung ương, các lực lượng vũ trang và chính trị – binh vận đều đã sẵn sàng cho trận đánh quyết định này.
Diễn Biến Thần Tốc Và Khí Thế Hào Hùng
Vào lúc 17 giờ ngày 26/4/1975, Chiến dịch Hồ Chí Minh chính thức bắt đầu. Năm mũi tiến công lớn đồng loạt nổ súng từ các hướng Đông, Tây, Tây Nam, Đông Bắc và Bắc, tạo thành thế trận vây chặt quanh Sài Gòn. Mỗi cánh quân không chỉ là một mũi đột phá then chốt, mà còn là sự phối hợp nhịp nhàng, chính xác, làm tê liệt khả năng phản kháng của quân đội Việt Nam Cộng hòa.
Cùng với sự tham gia của các quân đoàn chủ lực, lực lượng đặc công, biệt động, và quân dân địa phương, chiến dịch được triển khai với tốc độ thần tốc, khiến hệ thống phòng thủ của địch không kịp trở tay. Trong khi đó, chính quyền Sài Gòn lâm vào khủng hoảng sâu sắc. Ngày 21/4/1975, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu đã tuyên bố từ chức, đánh dấu sự suy yếu không thể cứu vãn của chính quyền Sài Gòn.
Thời Khắc Quyết Định Và Chiến Thắng Cuối Cùng
Sáng ngày 30/4/1975, lệnh tổng công kích toàn thành phố được phát ra. Đến 10 giờ 45 phút cùng ngày, xe tăng mang số hiệu 390 của Lữ đoàn 203 – Quân đoàn 2 đã húc đổ cổng Dinh Độc Lập, mở đường cho quân giải phóng tiến vào trung tâm Sài Gòn. Vào lúc 11 giờ 30 phút, Tổng thống Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng vô điều kiện. Lá cờ cách mạng tung bay trên nóc Dinh Độc Lập, đánh dấu chiến thắng trọn vẹn của Chiến dịch Hồ Chí Minh và kết thúc 30 năm chiến tranh gian khổ, mở ra một kỷ nguyên hòa bình, thống nhất đất nước.
Ý Nghĩa Lịch Sử Và Tầm Vóc Thời Đại
Chiến dịch Hồ Chí Minh không chỉ là chiến thắng quân sự mà còn là biểu tượng vĩ đại của ý chí độc lập, tự do và khát vọng thống nhất đất nước. Đây là một trong những chiến dịch hiếm hoi trong lịch sử chiến tranh hiện đại được tổ chức với quy mô lớn và tốc độ thần tốc, đạt được hiệu quả tối đa chỉ trong vài ngày.
Chiến thắng này khẳng định sự đúng đắn của đường lối chiến lược cách mạng do Đảng lãnh đạo, tài thao lược của Bộ Tổng Tư lệnh và sự hiệp đồng chặt chẽ giữa các lực lượng vũ trang và nhân dân. Đây cũng là minh chứng cho tinh thần quật cường của dân tộc Việt Nam, sẵn sàng vượt qua mọi thử thách, dù kẻ thù có mạnh mẽ đến đâu.
Chiến thắng này không chỉ thay đổi cục diện chính trị – quân sự của khu vực Đông Nam Á, mà còn có tác động sâu rộng đối với phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới. Thắng lợi của Chiến dịch Hồ Chí Minh không chỉ chấm dứt cuộc chiến tranh phi nghĩa, mà còn mở ra một chương mới trong lịch sử của dân tộc Việt Nam: một chương của hòa bình, thống nhất và phát triển.
Di Sản Bất Diệt
Trải qua gần nửa thế kỷ, âm hưởng của Chiến dịch Hồ Chí Minh vẫn vang vọng trong từng trang sử, trong lòng mỗi người dân Việt Nam. Những con đường mang tên 30/4, những tượng đài chiến thắng, những ký ức về giờ phút lịch sử vẫn sống động trong trái tim triệu người dân Việt Nam. Chiến dịch Hồ Chí Minh không chỉ là chiến thắng của súng đạn, mà là chiến thắng của lòng dân, của niềm tin vào chính nghĩa. Đây là lời nhắc nhở vĩnh cửu rằng: một dân tộc có lý tưởng, có khát vọng và biết đoàn kết sẽ không bao giờ bị khuất phục.
Ngày 30/4 không chỉ là dấu mốc lịch sử của chiến thắng, mà còn là biểu tượng của sức mạnh Việt Nam – sức mạnh từ lòng yêu nước, từ tinh thần bất khuất, và từ khát vọng trường tồn.